Abdülvehhab Gazi Kimdir Hayatı
Bu değerli zatın aynı Yunus Emre gibi bugün yurdun birçok merkezinde mezarı bulunmaktadır. Bu yerler başta Baskil ilçemiz olmak üzere, Sivas, Akşehir, Bayburt ve İzniktir. Yrd. Doç, Dr, Necati Demir ve Kutlu Ozen’in birlikte hazırladıkları “Hz. Peygamber’in Sancaktan Abdülvehhab Gazi Hazretleri ve Gaza Arkadaşlan” isimü kitap 1996 Sivas baskılı olup, bu kıymetli şahsiyet hakkında yapılan en geniş araştırma eseridir. Bu ve diğer kaynakların belirttiğine göre Abdülvehhab Gazi Hazretleri tıpkı istanbul’da Eyyup Sultan semtinde mcdfun Ebu Eyyub el Ensari Hazretleri gibi Peygamber Efendimize sancaktarhk yapmıştır. Anadolu’nun fethinde Battal Gazi ile birlikte savaşan Abdülvehhab Gazi Hazretleri, yine onunla birlikte Malatya’nın fethinde bulunmuş, bu yörede yapılan birçok savaşlarda tek başına komutanlık yapmıştır. Bugün onun birçok yönünü bizlere sunan Hikmet Tanyu, Beşir Ayva/oğlu, Vehbi Cem Aşkun, Müjgan Üçer, Ali Şahin Canozan, Hüseyin Çelik. Saliha Çınargil ve Necdet Buluz gibi değerli araştırmacı ve yazarlar çıkmıştır.
Arap islâm ordularının Anadolu’yu fethe yönelik savaşlarında Abdülvehhab Gazi Hazretleri’nin gösterdiği başarı ve kahramanlıklar deslanlaşarak günümüze kadar gelmiştir. Bu destanların en önemlileri; “Müseyyeb-nâme”, “Battal-nâme”, “Danişmend-nâme”, “Mirkatul cihad” ve “Saltuk-nâme”dir. Ayrca Teberi’nin “Tarihü-r Rusul-i ve’l Mülüki” ile ibnü-l Kesir’in “El-Bidayetü ven Nihayetü fi’t Tarihi” adlı kitapları da onun askeri yönünü anlatmaktadır. Bu eserler Abdülvehhab Gazi’nin Anadolu’da yaptığı savaşlarda M. 731 yılında şehit düştüğünü belirtirler. Arap kaynaklanndan Camıû’d-Düvel’in vermiş olduğu bilgiye göre; Abdülvehhab Gazi, Battal Gazi ile birlikte Sivas’taki bir savaşta Battal Gazi’nin kendisini yalnız koyması üzerine yanındaki az bir kuvvetle savaşırken şehit düştüğünü söyler.
Hz. Ebubekir döneminde başlayan Anadolu’ya yönelik savaşlar, Emeviler ve Abbasiler döneminde de devam etmiştir. Belazuri, Yakubi ve Taberi gibi müelliflerin klasik tarih kaynağı olan eserlerinde 642 ve 707 yıllan arasında Asya’ya yönelik fetihler sırasında Arap islâm ordularına Türklerin de katıldıklarını, hatta birçok yerde islâm ordularına komutanlık yaptıklarını belirtirler. Yine 756-757 yıllarında El Cezire valisi olan Abdullah b. ibrahim Halife Mansur’un emriyle Malatya’ya, 758-760 yıllarında ise Adana’ya Horasan birliklerini yerleştirdiğini, 760’ta ise Abbasilerin Doğu Anadolu valilik ordusunu Türkmenlerden kurduğunu söyler, işte Abdülvehhab Gazi Hazretleri’nin de yer aldığı bu savaşlarda Türklerin Arap ordulanyla omuz omuza savaştıklan bu kaynaklarca belgelenmiştir.
Bazı kaynaklar bu değerli komutanın Sivas yakınlarında şehit düştüğünü ileri sürerken, bazı kaynaklarda ise sadece Anadolu’da şehit düştüğü ama yerinin belirtilmediğini görürüz. Abdülvehhab Gazi’nin yaptığı savaşların büyük bir çoğunluğu Malatya ve çevresinde geçmiştir. Bu ilde uzun bir süre kaldığını belirten bazı kaynaklar onun Fırat Nehri kıyısında bir ev yaptırdığını, bu yörede Bizanslılarla sürekli savaştığını kaydederler. Yine bu kaynaklara göre Malatya şehrinin Abdulvehhab Gazi tarafından defalarca fethedildiği belirtilmektedir. Bütün bu tarihi ve destansı bilgilerden yola çıkacak olursak; onun daha çok savaşlarının bu yörede geçmesi bu değerli komutanın bu yörede şehit düşme ihtimalinin kuvvetlenmesine yol açar. Ayrıca onun hakkındaki destansı bilgilere göre yaralı bir vaziyette bir dağa çıktığını, Ona bir bizans Kayser kızının geceleri su taşıdığını, bu dağda yaralı vaziyette iken su getiren Kayser kızının Bizanslılar tarafından öldürüldüğünü, daha sonra onun da burada şehit olduğunu belirtirler. Bu gün bu doğrultuda yöre halkı tarafından çeşitli hikâyeler anlatılmaktadır. Abdulvehhab Gazi’nin medfun bulunduğu mağaranın alt tarafında yer alan Zeynep Hatun Türbesi ise bu hikâyeyi doğrulamaktadır. Bu türbedeki hatunun Abdulvehhab Gazi’ye su taşıyan Kayser kızı olduğu, bunun daha sonra müslüman sayılarak adının Zeynep olarak değiştirildiği yöre halkınca belirtilir.
“Harput Kültüründe Din Alimleri”
Abdülvehhab Gazi Kimdir Abdülvehhab Gazi hakkında bilgi Abdülvehhab Gazi hayatı Abdülvehhab Gazi kim Bu değerli zatın tıpkı Yunus Emre gibi bugün yurdun birçok