Armağan Değiş Tokuşu
Armağan Değiş Tokuşu Nedir, Armağan Değiş Tokuşu Nasıl Yapılır
Armağan değiş-tokuşu, ilkel topluluklarda ve geleneksel toplumlarda, mal ve hizmetlerin, gönüllü verilen hediyeler görünümünde, ama toplumun kişiden beklediği davranış biçiminin bir parçası olacak biçimde el değiştirmesi. Armağan değiş-dokuşu başka değişim biçimlerinden bazı bakımlardan ayrılır: İlk sunuş cömertçe yapılır ve verici ile alıcı arasında pazarlık söz konusu değildir; değiş-tokuş, ya var olan bir toplumsal ilişkiyi belirtir ya da kişiselleşmeyen pazar ilişkilerinden farklı yeni bir ilişkinin kurulmasının ifadesidir; armağan değiş-tokuşun- da elde edilen kazanç, maddi bir çıkardan çok, toplumsal ilişkiler ve prestij alanındadır.
Armağan değiş tokuşu döngüsü, verme, alma ve karşılık verme yükümlülüklerini içerir. Armağan verme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda söz konusu olabilecek hoşnutsuzluk ya da prestij kaybı gibi yaptırımlar kişileri armağan vermeye yöneltir. Armağanın reddi toplumsal ilişkiyi reddetmek biçiminde görülüp düşmanlığa yol açabilir. Döngünün karşılıklı oluşu armağana karşılık verme yükümlülüğüne dayanır; cömertlik göstermenin yarattığı prestij, karşılık olarak verilen hediyenin alınana yakın bir değerde ya da ondan daha değerli olmasını gerektirir.
Armağan değiş tokuşu kavramını toplumsal yaşamın çeşitli yönlerine kapsamlı bir biçimde ilk kez uygulayan Fransız antropolog Marcel Mauss’tu. Mauss, değiş-tokuşun ekonomik işlevlerinden çok, toplumsal işlevini vurgulamıştır. Armağan, salt alıcıya bir süre için yararlanacağı kredi anlamına gelen bir yarar sağlamakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal bir ilişkiyi ilgili kişilerin statüleri bakımından geçerli kılar, destekler ve ifade eder. Armağan değiş-tokuşunun ardında yatan karşılıklılık kavramı, dinsel tören ve din alanını da kapsayacak biçimde genişletilmiştir. Buna göre, yardım ve onay biçiminde bir karşılık beklentisiyle doğaüstü güçlere yapılan bazı adaklar, armağan olarak görülebilir. Akraba grupları arasında kız alıp verme gibi karşılıklı toplumsal ilişkiler, yükümlülük ve ilişki türleri bakımından armağan değiş tokuşuna benzer. Kuzeybatı Pasifik kıyısı Yerlilerinin potlaç gibi armağan değiş-tokuşları, bazı sosyo-ekonomik düzenlerin varlık ve yiyecek fazlasının yeniden dağıtımı yoluyla geçim koşullarını ekolojik ortamlarına uyarlamaları olarak da incelenmiştir.