Armağan Değiş Tokuşu

Armağan Değiş Tokuşu Nedir, Armağan Değiş Tokuşu Nasıl Yapılır

Armağan değiş-tokuşu, ilkel topluluklarda ve geleneksel toplumlarda, mal ve hizmetle­rin, gönüllü verilen hediyeler görünümünde, ama toplumun kişiden beklediği davra­nış biçiminin bir parçası olacak biçimde el değiştirmesi. Armağan değiş-dokuşu başka değişim biçimlerinden bazı bakımlardan ayrılır: İlk sunuş cömertçe yapılır ve verici ile alıcı arasında pazarlık söz konusu değil­dir; değiş-tokuş, ya var olan bir toplumsal ilişkiyi belirtir ya da kişiselleşmeyen pazar ilişkilerinden farklı yeni bir ilişkinin kurul­masının ifadesidir; armağan değiş-tokuşun- da elde edilen kazanç, maddi bir çıkardan çok, toplumsal ilişkiler ve prestij alanın­dadır.

Armağan değiş tokuşu döngüsü, verme, alma ve karşılık verme yükümlülüklerini içerir. Armağan verme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda söz konu­su olabilecek hoşnutsuzluk ya da prestij kaybı gibi yaptırımlar kişileri armağan ver­meye yöneltir. Armağanın reddi toplumsal ilişkiyi reddetmek biçiminde görülüp düş­manlığa yol açabilir. Döngünün karşılıklı oluşu armağana karşılık verme yükümlülü­ğüne dayanır; cömertlik göstermenin yarat­tığı prestij, karşılık olarak verilen hediyenin alınana yakın bir değerde ya da ondan daha değerli olmasını gerektirir.

Armağan değiş tokuşu kavramını toplum­sal yaşamın çeşitli yönlerine kapsamlı bir biçimde ilk kez uygulayan Fransız antropo­log Marcel Mauss’tu. Mauss, değiş-tokuşun ekonomik işlevlerinden çok, toplumsal işle­vini vurgulamıştır. Armağan, salt alıcıya bir süre için yararlanacağı kredi anlamına gelen bir yarar sağlamakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal bir ilişkiyi ilgili kişilerin statüleri bakımından geçerli kılar, destekler ve ifade eder. Armağan değiş-tokuşunun ardında yatan karşılıklılık kavramı, dinsel tören ve din alanını da kapsayacak biçimde genişle­tilmiştir. Buna göre, yardım ve onay biçi­minde bir karşılık beklentisiyle doğaüstü güçlere yapılan bazı adaklar, armağan ola­rak görülebilir. Akraba grupları arasında kız alıp verme gibi karşılıklı toplumsal ilişkiler, yükümlülük ve ilişki türleri bakı­mından armağan değiş tokuşuna benzer. Kuzeybatı Pasifik kıyısı Yerlilerinin potlaç gibi armağan değiş-tokuşları, bazı sosyo-ekonomik düzenlerin varlık ve yiye­cek fazlasının yeniden dağıtımı yoluyla ge­çim koşullarını ekolojik ortamlarına uyarla­maları olarak da incelenmiştir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir