Bişriye Nedir
Bişriye ne demek, Bişriye nedir
Bişriye, Ebu Sehl Bişr bin el-Mu’temir’in (ö. 825) kurduğu Mutezile kolu. Birçok bakımdan Mutezile’nin ortak görüşlerini yansıtan Bişriye, bazı konularda farklı düşünceler ileri sürmüştür. Bişr’e göre akıl, insanı Tanrı bilgisine ulaştıran yeterli bir rehberdir.’ Tanrının biri zati, öbürü fiili sıfatlarından kaynaklanan iki türlü iradesi vardır. Tanrı zati iradesiyle insanların, buyruklarına boyun eğmesini ister. Tanrının fiili iradesi de iki türlüdür. İrade fiili Tanrı’da ise, bu yaratmayı dile getirir; Tanrı’nın dışında bir şeyle ilgili ise, ahlaki emri ifade eder. Bu nedenle, Bişr’e göre, yaratma Tanrı’nm bir şeyi irade etmesidir. Tanrı’nm kudreti sonsuzdur. Tanrı insanlara verdiğinden daha çoğunu elinde tutar. Dolayısıyla Bişr, “Tanrı insanlar için en iyi olanı yapmıştır” diyenleri kâfir kabul eder. Çünkü bu ifade Tanrı’nın bütün kudretini kullandığı anlamına gelir.
Bişr’e göre Tanrı, ödevlerini-yerine getirmeleri için insanlara, peygamberleri aracılığıyla yeterli bağışta bulunmuştur. Tanrı’nm insanlar için yapabileceği her şeyi yapması gerekmez. Önlarm dini için en iyi olanı yaratması yeterlidir. Tanrı inananların dostudur. Bu dostluğunu vahiy ve lü- tufla ortaya koymaktadır. Kâfirlerin ise düşmanıdır. Bişr kâfirlerin mümin olmasının olanaksızlığı yolunda görüşler ileri süren tek Mutezile düşünürüdür.
Bişriye Tanrı’nın günahları nasıl cezalandırdığı konusunda da ilginç görüşler ileri sürmüştür. Bişr’e göre insan tövbe ettikten sonra yeniden günah işlerse, önceki fiilinden dolayı da cezalandırılır. Bu nedenle bir kâfir iman ettikten sonra günah işlerse, küfründen dolayı da cezalandırılır. Tanrı çocukları cezalandırabilir, bundan dolayı onlara zulmetmiş olmaz. Bir çocuğun dine karşı gelmesi küfür değil, yalandır.