Ebu Hayyan Kimdir
Ebu Hayyan Kimdir
Ebu Hayyan, tam adı ebu hayyan alî bin muhammed bîn el-abbas el-tevhîdi (d. 930, ? – ö. 1010, Bağdat), dinle felsefeyi uzlaştırmaya çalışmış iranlı filozoftur.
Yaşamına ilişkin ayrıntılı bilgi yoktur. Nişabur ya da Şiraz’da doğduğu sanılır. Bağdat’ta dönemin ünlü bilginlerinden öğrenim görmüştür.
Din isteyenlerin felsefeye, felsefe isteyenlerin dine başvurması gerektiğini savunan Ebu Hayyan’a göre, felsefenin konusunu Tanrı’nın varlığı ve birliği oluşturur. Felsefenin akıl ile insanı bağdaştırarak bu sorunları çözümlemesi gerektiğini, Tanrı yardımı olmaksızın kesin gerçeğe ulaşılamayacağını, insan aklını yanılgıdan kurtarmanın yolunun Tanrı yardımıyla yetkinliğe ulaşmak olduğunu söylemiş, İslam dininin evrenle ilgili tüm görüşlerini benimsemiştir. Çağının bellibaşlı bütün düşünce sorunlarını inceleyerek, çözümü dinle felsefenin uzlaşmasında aramış ve nefs (ruh), akıl, doğa, Tanrı, tanrısal akıl, aklın etkinliği, edilginliği, Tanrı’nın bilinmezliği, bilme yeteneğinin sınırlan gibi sorunlar üzerinde durmuştur. Yirmiye yakın yapıtı arasında en önemlileri el-Mukabesat (ös ty), el-imta ve’l-Muanese Kitabü’s Sadaka ye’s-Sıddık, el-İşaretü’l- İlahiye, Riyazü’l-Ârifin, Risale fi Sufiye, Kitabü’l- Beşair ve’z-Zehair ile el-Muhaza- rat ve’l-Münazarat’tır. Ebu Hayyan Hayatı