Ethem Deynek 12 İle Bölünebilme Kuralını Geliştirdi

Matematik adına önemli işlere imza atan Ethem Deynek, bu kez de 12 ile Bölünebilme formülünü bulduğunu açıkladı.

Bundan önce Matematikte “13 e Tam Bölünebilme formülünü” ve “ 7 ile bölünebilme formülü”nü geliştirdiğini belirten Denizli Acıpayam Anadolu Lisesi Matematik Öğretmeni Ethem Deynek, bu kez de 12 ile Bölünebilme formülünü bulduğunu söyledi.

ethem deynek 12 ile bölünebilme kuralı

Daha önce Matematikte “13 e Tam Bölünebilme formülünü” ve “ 7 ile bölünebilme formülü”nü geliştiren Denizli Acıpayam Anadolu Lisesi Matematik Öğretmeni Ethem Deynek, bu kez de 12 ile Bölünebilme formülünü buldu.
Deynek, yeni geliştirdiği formüle “Deynek 12’lisi” adını verdiğini söyledi. Bilinen 12 ile bölünebilme kuralının “3 ve 4 ile tam bölünen sayılar 12 ile de tam bölünür” şeklinde olduğunu, şimdiye kadar kullanılan bu kuralının 12 ile tam bölünen sayılarda kullanıldığını söyledi.

Deynek, “bir sayının 12 ile bölümünden kalan sayı nasıl bulunacak ve bu kalan sayı kaç olacak? 1 mi, 2mi, 3 mü, 4 mü … 10 mu, yoksa 11 mi? İşte şimdiye kadar kullandığımız kuralın eksiği buydu. Bu kural ile bir sayının 12 ile bölümünden elde edilen kalan tespit edilemiyordu. Deynek 12’lisi formülü ile artık bu sorun çözülecek. Bundan sonra “Deynek 12’lisi” formülü ile bir sayının 12 ile bölümünden elde edilen kalan rahatlıkla bulunabilecek” şeklinde ifade etti.

Türkiye’nin matematik alanında tüketen değil üreten olması gerektiğini, matematik biliminde dışarıdan gelecek buluşları beklemek yerine tüm dünyaya matematikte “ben de varım!” mesajını vermenin zamanının geldiğini söyleyen Deynek; önümüzdeki süreçte matematik dünyasına yeni formülleriyle katkıda bulunmaya devam edeceğini belirtti.

Deynek, 12 ile Bölünebilme Formülünü şöyle açıkladı:

“abcdefg ” sayısının 12 ile bölünüp bölünemediğini saptamak için aşağıdaki yöntem uygulanır.

Sağdan başlanarak birler ve onlar basamağındaki rakamların üzerine sırasıyla “1 ile 2” rakamları yazıldıktan sonra, geriye kalan diğer basamaklardaki rakamlar üzerine de sırasıyla 4, 8, 4, 8, 4, 8, . . . rakamları yazılır ve yine sağdan başlanarak sayının rakamları +, -, + , – , … şeklinde işaretlenir.

Yukarıdaki tabloya göre; aşağıdaki matematiksel işlem yapılır.
1.g ─ 2.f + 4.e ─8.d + 4.c ─ 8.b + 4.a işleminin sonucu 0 veya 12 nin katı ise abcdefg sayısı 12 ile tam bölünebilir.
Eğer sonuç 0 veya 12 nin katı değilse, sayı 12 ile tam bölünmüyor demektir. Kalanı bulabilmek için çıkan sonucun (mod 12) deki değeri kalanı verir.

Yukarıda verilen 12 ile bölünebilme kuralına “DEYNEK 12’ lisi” denir.

Örnek 1: 1341578 sayısını inceleyelim
1.8─2.7 + 4.5─8.1 + 4.4─8.3 + 4.1
= 8 ─14 + 20─8 + 16─24 + 4
= 2
1341578 sayısı 12 ile tam bölünemez. 1341578 sayısı 12 ile bölündüğünde 2 kalanını verir.

Örnek 2: 560424 sayısını inceleyelim
1.4─2.2+4.4─8.0+4.6─8.5
=4─4+16─0+24─40
= 0
Sonuç 0 çıktığı için 560424 sayısı 12 ile tam bölünür.

Örnek 3: 23759 sayısını inceleyelim
1.9─2.5+4.7─8.3+4.2
= 9─10+28─24+ 8
= 11
23759 sayısı 12 ile tam bölünmez. 23759 sayısı 12 ile bölündüğünde 11 kalanını verir.

7 thoughts on “Ethem Deynek 12 İle Bölünebilme Kuralını Geliştirdi

  • 24/03/2013 tarihinde, saat 21:08
    Permalink

    doğru dürüst örnk vermemişki

    Yanıtla
  • 25/11/2012 tarihinde, saat 20:31
    Permalink

    türkçenin yozlaşacağını iddaa eden şahsiyet türkçeyi öğren de gel lütfen. türkçe bir dünya dili olma yolunda.

    Yanıtla
  • 21/11/2012 tarihinde, saat 00:45
    Permalink

    ya bunu yapacağına direk böl sayıyı daha az zaman alır.zaten hiç bir sınavda çok uzun bir sayı vermezler sana kullanım alanıda yok gereksiz bi formül üretmiş

    Yanıtla
  • 20/11/2012 tarihinde, saat 19:38
    Permalink

    Hocamın başarılarının devamını diliyorum.

    Yanıtla
  • 18/11/2012 tarihinde, saat 16:17
    Permalink

    0’ın katı derken? O halde tüm sayılar 12’ye bölünüyor..

    Yanıtla

büşra için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir