Hawaii Kralı Kamehameha Hakkında Bilgi 1. 2. 3. 4. 5.

Hawaii Kralı Kamehameha Kimdir , 1. 2. 3. 4. 5. Hawaii Kralı Kamehameha hakkında bilgi

Kamehameha I, asıl adı paiea (Hawaii dilinde “Yumuşak Kabuklu Yengeç”), laka­bı büyük kamehameha (d. Kasım 1758 ?, Kohala ili – ö. 8 Mayıs 1819, Kailua, Hawaii Adası), bütün Hawaii Adalarını birleştire­rek (1810) Kamehameha hanedanını kuran Hawaii kralı.

Önde gelen kabile reislerinden Keoua ile, eski kral Alapai’nin kızlarından Kekuiapoi- wa’mn oğluydu. Efsaneye göre, doğumun­dan hemen önce gökte Kokoiki adlı paıiak bir yıldız gözükmüştü. Halley Kuyrukluyıl­dızının göründüğü tarihe (1758) rastlayan bu olay, Hawaiili kâhinlerce (kahuna) bü­tün rakiplerini yenecek ve adaların tümü üzerinde egemenlik kuracak büyük bir ön­derin doğmak üzere olduğu biçiminde yo­rumlandı. Kral Alapai’nin, doğduktan son­ra öldürülmesini emrettiği Paiea gizlice yetiştirildi ve delikanlılık yaşma geldiğinde “yapayalnız” ya da “kenara itilmiş adam” anlamındaki Kamehameha adını aldı.

Kral Kalaniopuu’nun 1782’de ölmesinin ardından, Hawaii Adasının topraklan onun oğlu Kiwalao ile yeğeni Kamehameha ara­sında paylaştırıldı. Birbirlerine karşı besle­dikleri kıskançlığa karşın kuzenler arasında bir süre çatışma çıkmadı. Temmuz 1782’de iki kabilenin reisleri arasında Keomo’da baş gösteren anlaşmazlık savaşın patlak verme­siyle sonuçlandı. Mokuohai’deki çarpışma­da Kiwalao’nun ölmesi üzerine bir fetih harekâtına girişen Kamehameha 1795’e de­ğin Kauai ve Niihau dışındaki bütün adaları denetimi altına aldı. Görüşmeler sonucunda 1810’da bu iki adanın da kendisine bırakıl­masıyla bütün Hawaii Adalarını egemenliği altında birleştirdi.

Kamehameha kralın mutlak egemenliğin­den yana olmasına karşın, her adaya yöne­tim işlerinden sorumlu bir vali atadı. Geleneksel hukuk ve ceza sistemini (kapu) olduğu gibi korumakla birlikte, halkı nüfuz­lu reislerin saldırganlıklarından korumayı amaçlayan yeni bir yasayı yürürlüğe koydu. Kralın mana’sim (kutsal güç) artırmak için öteden beri başvurulan insan kurban etme uygulamasını da yasakladı.

Açık düşünceli ve yetenekli bir hükümdar olan Kamehameha, santal ticareti üzerinde devlet tekeli kurma ve Hawaii limanlarını ziyaret eden gemilerden liman vergisi alma gibi yöntemlerle krallık hazinesini zengin­leştirdi. Avrupalıların adaları keşfetmesine rastlayan krallık dönemi boyunca krallığının bağımsızlığını korumayı başardı.

Kamehameha II, liholiho olarak da bili­nir (d. 1797, Hawaii – ö. 14 Temmuz 1824, Londra, İngiltere), 1819-24 arasında Hawaii kralı. Kral I. Kamehameha’nm oğluydu. Tahta çıktıktan sonra New England’dan gelen ilk misyoner grubunu ülkesine kabul etti (1820). Hawaii’ye yerleşen misyonerler iki yıl içinde Hawaii dilini öğrenip yazıya geçirdiler ve bu dilde bir ders kitabı yayım­ladılar. Beş karısının dördünü boşaması ve içkiyi bırakması gerektiği için Hıristiyanlığı benimsemeye yanaşmayan Kamehameha 1823’te resmî bir ziyaret amacıyla İngiltere’ ye gitti. Londra’da kızamıktan öldü.

Kamehameha III, kauikeaouli olarak da bilinir (d. 7 Mart 1814 – ö. 15 Aralık 1854, Honolulu, Hawaii), 1825-54 arasında Ha­waii kralı.

Ağabeyi II. Kamehameha’nın ölümü üze­rine tahta çıktığında henüz 11 yaşındaydı. Naiplik görevini önce babası I. Kamehame­ha’nın en sevdiği karısı Kaahuma- nu üstlendi. II. Kamehameha’nm İngilte­re’ye gidişinden (1823) beri naipliği yürüten Kaahumanu 1824’te Hıristiyanlığı benimse­mişti. Kaahumanu’nun 1832’de ölmesi üze­rine naiplik görevini I. Kamehameha’nm kızı Kinau üstlendi. III. Kamehameha erte­si yıl yönetimi devraldı.

William Richards adlı Amerikalı bir pa­pazdan yönetim ve siyaset dersleri alan genç kral, Hawaii’nin Magna Carta’sı olarak ad­landırılan Haklar Bildirgesi’yle (7 Haziran 1839) Hoşgörü Fermanı’m (17 Haziran 1839) ilan etti. Ardından da ilk yazılı Hawaii anayasasını yürürlüğe koydu (8

Ekim 1840). Başta halkın seçtiği kişilerden oluşan bir yasama organının ve bir yüksek mahkemenin kuruluşu olmak üzere birçok yenilik getiren bu anayasının ilanını, Hawaii yasalarının derlenerek ilk kez yayımlanması izledi (1842). III. Kamehameha’nm hüküm­darlığı sırasında Richards’ın çabaları sonu­cunda ABD (1842), İngiltere ve Fransa (1843) Hawaii’nin bağımsızlığını tanıdılar.

Kamehameha IV, asıl adı alexander liholiho (d. 9 Şubat 1834, Ewa, Oahu – ö. 30 Kasım 1863, Honolulu, Hawaii), 1855-63 arasında Hawaii kralı. Ülkesinin ABD tara­fından ilhak edilmesi için çaba gösteren ABD’li Protestan misyonerlerin siyasal gü­cünü kırmaya çalışmış, birçok ekonomik ve toplumsal reform gerçekleştirmiş, ABD dışındaki ülkelerle dengeli ticari ve siyasal ilişkiler kurmak için çaba göstermiştir.

Oahu valisi Kekuanaoa ile başdanışman (kuhina nui) olarak görev yapmış kadın reis Kinau’nun oğluydu. Küçük yaşta amcası III. Kamehameha tarafından evlat edinildi. Protestan misyonerlerin yanında katı ve disiplinli bir eğitimden geçtikten sonra, Reis Çocukları Okulu’na devam etti. 1849’da ileride üstleneceği görevlere hazır­lanması için kardeşi Lot’la birlikte misyoner ye hekim Gerritt P. Judd eşliğinde ABD, İngiltere ve Fransa’yı kapsayan bir geziye gönderildi. Amcası III. Kamehameha’nın ölümü (15 Aralık 1854) üzerine IV. Kame­hameha adıyla tahta çıktı.

Hawaii halkının büyük sevgi beslediği bir hükümdar olan IV. Kamehameha, ülkesinde yaşayan ABD’li Protestan misyonerlerin Hawaii’yi ABD topraklarına katmak ama­cıyla başlattıkları hareket (1853-54) karşı­sında, krallığının bağımsızlığını korumak için çeşitli önlemler aldı. Ülkesinin ABD egemenliğinde olan dış ilişkilerini dengele­mek amacıyla, İngiltere Kilisesi’ne Hawaii Adalarında etkinlik gösterme izni verdi. ABD’li Püriten misyonerlerin ve işadamla­rının ülkenin siyasal ve ekonomik yaşamı üzerindeki etkisini azaltmak için ABD yurt­taşlarını hükümet görevlerinden uzaklaştır­dı ve ABD dışındaki ülkelerle de ticaret ilişkileri kurulması için çaba gösterdi. Ayrı­ca son derece kötü sağlık koşulları altında yaşayan halkının sağlık sorunlarını çözmek üzere, 1860’ta Honolulu’da ücretsiz sağlık hizmeti veren bir denizciler yurdu ile Queen Hastanesi’ni kurdu. Hawaii’nin ilk ticaret odasını da açan Kamehameha, ayrıca yerli halkı çiftçiliğe özendirmeyi amaçlayan bir tarım programı hazırlattı. Hızla gelişen balina avcılığının altyapı gereksinimlerini karşılamak üzere adalardaki limanlarda ge­nişletme çalışmalan başlattı.

1858’de doğan tek oğlu Prens Albert Edward Kauikeaouli’nin 1862’de ölmesinin ardından köşesine çekildi.

Kamehameha V, lot kamehameha olarak da bilinir (d. 11 Aralık 1830, Honolulu – ö. 11 Aralık 1872, Honolulu, Hawaii), 1863-72 arasında Hawaii kralı.

Kardeşi IV. Kamehameha’nın ölümü üze­rine 1863’te tahta çıktı. Taç giyme töreni sırasında, yürürlükteki görece liberal anaya­sayı koruyacağına ant içmeyi reddederek baskıcı bir yönetim kurma niyetini belli etti. Toplantıya çağırdığı anayasa kurultayını dağıttıktan sonra, tek başına yeni bir anaya­sa hazırlayıp 1864’te yürürlüğe koydu. Bu anayasa 23 yıl boyunca yürürlükte kaldı. 1868’de yapılan bir sözleşme uyarınca Ha­waii’ye ilk kez laponya’dan işçi getirtti. Hükümdarlığının son yıllarında aşırı ölçüde şişmanladığı (yaklaşık 170 kg) için saraydan neredeyse hiç çıkamaz, ayağa bile kalkamaz duruma geldi. Hiç evlenmeyen Kamehameha’nın ölümüyle Kamehameha hanedan: son buldu. Meclis, kuzenlerinden Williarr Charles Lunalilo’yu kral seçti.

1. 2. 3. 4. ve 5. Kamehameha hakkında bilgi