Henry Grattan Kimdir

Henry Grattan Hayatı

Henry Grattan (d. 3 Temmuz 1746, Dublin, İrlanda – ö. 6 Haziran 1820, Londra, İngiltere), Büyük Britanya’yı İrlan­da’ya yasama bağımsızlığı vermeye (1782) zorlayan hareketin önderi. 1801’de kabul edilen Birleşme Yasası’na karşı çıkan muha­lefetin başını çekmiştir.

İngiliz asıllı İrlandalı Protestan bir aileden gelen Grattan, avukat olduktan sonra 1770’lerde Henry Flood’ın öncülük ettiği yurtsever harekete katıldı. Flood’m hükü­mette görev kabul etmesinden ve böylece hareketin önderliğini yitirmesinden kısa bir süre sonra, 1775’te İrlanda Parlamentosu’na girdi. Parlak hitabet yeteneğiyle çok geçme­den yurtseverlerin önde gelen sözcüsü duru­muna geldi. Kuzey Amerika kolonicilerinin ayaklanmasına (1775-83) duyulan sempa­tiyle kitle desteğini giderek artıran yurtse­ver hareket, 1779’a gelindiğinde İngiliz hükümetini İrlanda ticareti üzerindeki çoğu kısıtlamaları kaldırmaya zorlayacak ölçüde güçlenmişti. Grattan’ın İrlanda’ya yasama bağımsızlığı verilmesi için yaptığı çağrıdan (Nisan 1780) iki yıl sonra, Şubat 1782’de Dungannon’da Gönüllüler Konvansiyonu toplandı. Bu baskılara karşı koyamayan İngiliz yönetimi, İrlanda Parlamentosu üze­rindeki Özel Danışma Kurulu denetimini kaldırdı. Bu sırada, yeniden yurtsever hare­kete katılan Flood, bir süre Grattan’ı arka plana ittiyse de 1784’e doğru büyük ölçüde etkisini yitirdi.

Grattan, parlamentonun yapısında reform yapılması ve Katoliklere siyasal haklar veril­mesi için 1782’den 1797’ye değin yürüttüğü mücadelede sınırlı bir başarı sağlayabildi.

Fransız Devrimi’nin İrlanda’ya demokratik düşünceleri taşımasıyla yandaşları hızla art­tı. Ama İrlanda’da radikal Protestan ve Katolik hareketlerin gelişmesi ve İngiliz yönetiminin baskıcı önlemlere başvurması, iki taraf arasında sıkışmasına neden oldu. Sağlığı bozulmuş ve düş kırıklığına uğramış olarak Mayıs 1797’de parlamentodan istifa etti. İrlanda radikallerinin 1798’deki başarı­sız ayaklanması sırasında İngiltere’de bulu­nuyordu. 1800’de parlamentoda görev aldı­ğı beş aylık dönemde, Başbakan William Pitt’in İrlanda ve İngiltere parlamentolarını birleştirme planına karşı kararlı bir kam­panya başlattıysa da sonuç alamadı. 1805’te İngiliz Avam Kamarası’na seçildi ve yaşa­mının son 15 yılını Katoliklerin hakları uğruna mücadeleyle geçirdi. Henry Grattan Kimdir