İspanyol Armada Filosu

Armada nedir, Armada savaş gemisi filosu hakkında bilgi İspanya

Armada, tam adı armada española (İs­panyol Armadası) ya da armada invencib­le (Yenilmez Armada), Hollanda’daki bir İspanyol ordusunun İngiltere’ye karşı giri­şeceği istila hareketine yardımcı olmak üzere İspanya kralı II. Felipe’nin 1588’de bölgeye gönderdiği donanma. Armada’nın uğradığı yenilgi, deniz savaşları taktiklerin­de devrim yaratmış, İspanya’nın gerilemesi­nin ve ingiltere’nin büyük bir güç olarak ortaya çıkmasının habercisi olmuştur.

Armada, Mayıs 1588’de Medina-Sidonia dükünün komutasında Lizbon’dan denize açıldı. Dük hem o yılın şubat ayında ölmüş olan eski komutan Santa Cruz’dan daha az yetenekli, hem de deneyimsizdi. Donanma, yaklaşık 8 bin denizci ve 19 bin piyade taşıyan 130 gemiden oluşuyordu. Çoğu yavaş ve hantal olan gemiler, kısa menzilli ağır toplarla donatılmış ve yakın çarpışma­lara göre düzenlenmişti.

Yetenekli bir asker olan Effingham baro­nu Charles Howard komutasındaki daha büyük İngiliz donanması, çoğu deneyimli 16 bin denizciyi taşıyan 197 gemiden oluşuyor­du. Gemiler alçak bordalı, manevra yete­nekleri yüksek teknelerdi ve uzun menzilli hafif toplarla silahlandırılmıştı. Aralarında Sir Francis Drake ve Sir John Hawkins’in de bulunduğu İngiliz donanmasının kaptan­ları başarılı taktik uzmanlarıydı; donanma­larının üstün hareket yeteneğini, kendileri­ne en yararlı olacak biçimde kullanabilecek durumdaydılar.

Armada 29 Temmuz’da Cornwall açıkla­rında göründü. Rüzgârın sağladığı üstün­lükten yararlanmak için Portsmouth’da top­lanmış olan İngiliz donanması, bu sularda az kalsın kapana sıkışıyordu; İspanyol ge­milerinin önünden kıl payı kaçabildi. 31 Temmuz’da Portsmouth açıklarında, 2 Ağustos’ta Plymouth açıklarında ve 4 Ağustos’ta Wight Adası açıklarında üç çarpışma oldu. Bu çarpışmalarda İngilizler uzun menzilli toplarıyla Armada’yı hırpala- dılarsa da, toplarının hafif olması nedeniyle düşman gemilerine önemli bir zarar vere­medikleri gibi, İspanyolların sıkı savunma hatlarını da yaramadılar.

Armada 6 Ağustos’ta Dover Boğazına ulaştı ve Calais açıklarında demirledi. Hol­landa’deki İspanyol istila kuvvetleri henüz hazır değildi. İspanyolların kara ve deniz kuvvetlerini birleştirme stratejileri artık korkunç bir hata durumuna gelmişti. Bir yandan rüzgâr, öte yandan düşman. Armada’nın batıya doğru çekilmesine engel oldu. İspanyolların yapabileceği şey ya kuzeye doğru yol alarak Parma’dan bütünüyle uzaklaşmak ya da Zeeland sığlıklarında intihar etmek üzere doğuya doğru gitmekti. İngilizlerin 7-8 Ağustos gece yarısında Ca­lais limanına altı kundak gemisi sokması, İspanyol gemilerinin demir almasına ve düzenlerini bütünüyle yitirmesine yol açtı. Dağılmış olan donanmaya ciddi zararlar verebilecek durumda olan İngilizler 8 Ağus­tos’ta Gravelines açıklarında saldırıya geçti­ler. Kuzeydoğudan esen rüzgârın birden yön değiştirmesi, İspanyolların kaçmasına yardımcı oldu. Ama ülkelerine dönerken de kuzeyde İskoçya ve İrlanda yakınlarında, sonra da Atlas Okyanusunun açıklarında yeni kayıplar verdiler. İspanya’ya ancak 76 gemi ulaşabildi. Buna karşılık İngilizler tek bir gemi bile yitirmemişlerdi, kaybettikleri toplam insan sayısı ise 100’den azdı.

Gemiler arasında seyir durumundayken top atışlarının yapıldığı ilk savaş olması nedeniyle Armada Savaşı, Trafalgar da (1805) dahil sonraki deniz savaşları için örnek oluşturdu.