Kamu Ortaklığı Fonu
Kamu ortaklığı fonu nedir
Kamu Ortaklığı Fonu, istikrarlı ve güvenilir gelir verilmesi yoluyla tasarrufları özendirerek, sağlanacak ek finansman kaynaklarıyla kamu yatırımlarının hızla gerçekleştirilmesi için Mart 1984’te 2983 sayılı yasayla oluşturulan kamu fonu. Fonun kullanılmasıyla ilgili bütün işlemler başbakanlığa bağlı, kamu tüzel kişiliği niteliğindeki Kamu Ortaklığı İdaresi’nce (KOİ; 1991 öncesinde Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi [TKKOİ]) yürütülür. Fonun hesaplarının tutulmasıyla ilgili usul ve esaslar da KOİ tarafından belirlenir. Fonun kullanımıyla ilgili ilkeler daha önce Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Kurulu tarafından saptanırken 1987 sonunda bu kurul kaldırılarak görevlerinin Yüksek Planlama Kurulu’nca (YPK) yürütülmesi kararlaştınlmıştır. Kamu Ortaklığı Fonu’nun kaynakları, kamu kurum ve kuruluşlarına ait altyapı tesisleri için YPK kararıyla çıkarılan gelir ortaklığı senetleri, kamu iktisadi teşebbüsleri (KIT) ile bunlara ait tesislere gerçek ve tüzel kişilerin ortak olması için çıkarılacak hisse senetleri, bu tesislerin gerçek ve tüzel kişilerce işletilmesinden elde edilen işletme hakları ile altyapı tesislerinin işletilmesinden sağlanan gelirlerden ve akaryakıt tüketim vergisi hasılatının belirli bir bölümünden oluşmaktadır. Özelleştirilmesine karar verilen kuruluş, bağlı ortaklık, işletme ve işletme birimlerinin doğrudan ya da dolaylı olarak devlete ait hisselerinin tamamı bedel alınmadan KOİ’ye devredilir. PETKİM, Petrol Ofisi ve Türk Hava Yolları özelleştirilmek üzere KOİ’ye devredilen kuruluşlar arasındadır.
Kamu Ortaklığı Fonu 1985 ve 1986’da yüzde 100’e varan gelir artışları elde ederek kamu fonları arasında büyüklük bakımından birinci sıraya yerleşmiştir. Kamu fonlarının 1987’de yüzde 34’ü, 1988’de yüzde 29’u, 1989’da da yüzde 34’ü bu fonda toplanmıştır. 1984-86 arasında fonun toplam gelirlerinin yüzde 54,9’unu gelir ortaklığı senetlerinden sağlanan gelirler, yüzde 33,9’unu işletme gelirleri, yüzde 11,2’sini ise öteki gelirler oluşturmuştur. Fon, iç borçlanma yanında proje kredisi niteliğindeki dış borçlardan da kaynak sağlamaktadır. Bu özelliğiyle açık vermekte ve açığın büyüklüğü öbür fonları da etkilemektedir. Fondan yapılan gelir payı ödemeleri fon giderleri arasında önemli bir yer tutarak fonun amaçlarının gerçekleşmesini engeller duruma gelmiştir. Kamu Ortaklığı Fonu yasası