Sıfat Tamlaması ve Türleri
YGS ve LYS’ye üniversite adaylarının çalışmaları hızla sürerken , bizler de sınavda çıkması muhtemel sorular hakkında bilgi paylaşımına devam edelim. Sevgili üniversite adayları özellikle YGS’nin değişmez bir soru tipi vardır. Ya çoktan seçmeli şıkların birinde ya da genel bir soru olarak sıfat tamlaması sorusu çıkar. Bu sebeple sıfat tamlaması konusunda çok önemli olduğunu düşündüğümüz bilgilerimizi paylaşıyoruz.
Bir sıfat veya sıfat yerini tutabilen bir kelime grubuyla bir isim veya isim yerini tutabilen bir kelime grubunun oluşturduğu tamlamaya denir. Sıfat tamlaması: sıfat + isim t.yan-t.nan
Sıfat tamlaması, sıfatla ismin eksiz olarak bir araya gelmesinden oluşur. Yani yalın kuruluşta hem sıfat hem de isim, isim çekim eki alır. İsim kısmında bir iyelik eki varsa bu ek sıfat tamlamasının eki değil Sıfat tamlamasının isim bölümünün ekidir. Tamlamanın bütünü kapsamaz ve ilgilendirmez: eski tahta silgisi, çalışkan fakülte ögrenci işlerini zamanından önce bitiren fabrika işçileri… gibi.
Eğer sıfat bölümünde benzer bir durum olursa bu durumda da iyelik eki sadece sıfat bölümünün ekidir. Tamlamanın hepsini kapsamı içine almaz: okuduğum kitap, bana babalar gününde aldığınız hediye… gibi. Bu şekildeki tamlamalar, tamlayan veya tamlananın kelime gruplarından oluştuğu durumlarda ortaya çıkar.
Sıfat tamlamalarında sıfat daima tekildir.
Sıfat Tamlaması Örnekleri
Bir sıfat ve bir isimden oluşan sıfat tamlamaları: al bayrak, tahta kaşık, dürüst insan, doğru yol, çalışkan köylü, parlak yıldız, gürültülü sokak, açık renk, koyu çay, kurgu bilim, uzun saç, kısa çorap, verilen söz, bilir kişi, görülmedik olay, dar geçit, kırık vazo, çelik tencere, beton köprü, gümüş gerdanlık, bu ev, üç elma, kimi gün, hangi iş, bazı kimseler, sahanda yumurta, bahçedeki güller, naylondan kumaş, yığınla odun, tonlarca havuç…
Tamlayanı kelime grubu olan sıfat tamlamaları: ak tolgalı beylerbeyi, eli maşalı kadın, gözü tok adam, aç gözlü yoksul, gönlü kırık âşık, tepenin gerisindeki cephe, bundan önceki olaylar, bizim evin karşısındaki arsa, başına buyruk genç, süsüne düşkün kız, irili ufaklı patates, açıklı koyulu renk, ışıl ışıl gözler, pırıl pırıl bardak, binde bir ihtimal, onda bir pay, gözden uzak dost, yandan çarklı vapur, canının kıymetini bilen insan, bahçede çığlık çığlığa koşuşan çocuklar, sana bir türlü anlatamadığım olay, Konya’ya giderken götüreceğimiz emanet, şimdiye kadar hiç değinilmemiş konu, iki yüz simit, üç yüz altmış beş gün…
Tamlananı kelime grubu olan sıfat tamlamaları: beyaz yatak odası takımı, açık sınıf kapısı, kapalı meclis odaları, dört pencere camı, sevinçli sünnet çocuğu, arızalı çamaşır makinası, yırtık küçük defter, boyanmış eski kapı, tamir edilen eski Diyarbakır evi, bu taş basması eser, şu araştırılarak bilim dünyasına sunulan bilgiler, o insanı geçmişe götüren türküler…
Tamlayanı ve tamlananı kelime grubu olan sıfat tamlamaları: Dört yüz yıllık el yazması kitap, insanın iliklerine kadar işleyen ilkbahar rüzgarı, ilk bakışta farkedemeyeceğiniz güzel köy manzaraları, kendilerine olduğundan fazla değer verilmiş.
Sayı grubu şeklinde olanlar: Sayı grubu, ondan sonraki sayılar ve sıfat tamlaması şeklindeki sayıların aralarında kalan sayılardır. Büyük sayı adı önce, küçük sayı adı sonra gelir ve aralarında artı vardır: Yirmi yedi, otuz dokuz, doksan üç, iki yüz elli beş, bin dört yüz doksan iki, üç milyon sekiz yüz bin altı yüz yetmiş bir…
Sayı grubunda vurgu sonda yani küçük sayı üzerinde bulunur.
Sıfat tamlamaları gördüğünüz üzere oldukça basit bir konu; ancak biz sizlere yine de bolca soru çözmenizi öneriyoruz.
ya mavinin en koyusu şehirli ve evcil olanı boncuk mavisidir cümlesindeki sıfat tamlamalarını yazar mısınız lütfen acill bu arada emeğinize sağlık
orda mısın?