Ünlem Nedir
Sitemiz takipçileri için dilbilgisi köşemizdeki ilk konumuz bugün ünlemler. En kısa ve anlaşılır şekliyle ünlemler konusunu anlatalım Ünlemler, ünlem cümleleri oluştururlar.
His ve heyecan, sevinç, üzüntü, coşku, seslenme, yansıma seslen gibi ifadeleri taşıyan edatlardır.
Ünlemlerin bazıları anlatım gücünü seslerden ve vurgudan, bazılan ise yanlarındaki cümlelerden alırlar. Anlatım gücünü birlikte kullanıldıkları cümlelerden alanlar tek başlarına kullanılmazlar.
Ünlemlerin sonuna ünlem işareti konur.
His ve heyecanları ifade eden bu edatların temelinde yansıma sesler vardır: a, ah, ay, çak, çat, çıt, eyvah, haydi, oh, oy, of, pat, pısı pisi, oşt, püf, şak, tıs, tüh…
Ünlemler, isimlere yakın kelimelerdir. İsım kabul edilerek ünlemlerden kelime türetilir: hav+la-, of+la-yıp puf+la-, ^at+la-
Ünlemler vurguludur.
Bazı ünlemler seslenme için kullanılırlar. Seslenmeyi veya hitabeti güçlendirme özellikleri vardır: a, ey, ya, yahu, bc, bre, ulan, hu, hey
Bazı durumlarda isimler de seslenme amacıyla ünlem olarak kullanılabilmektedir: Arkadaşım!, kardeşim!, Hüseyin!, beyim!, Ayla!
Kelime grupları da ünlem olarak kullanılabilirler: Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker!, Ey Türk gençliği!, Sevgili arkadaşlar!
Çekimli fiiller de ünlem olarak kullanılabilirler: Yandık!, olama/!
Bunlardan başka aferin, aman, amin, eh, eyvah, havar, heyhat, hey gidi hey, imdat, medet, ooo, of, peh peh, tüh, vah vah, yazık, yuh.., gibi ünlemler de vardır.
Sevgili öğrenciler genel anlamda ünlemleri; sevinç, şaşkınlık,bağırma,üzüntü vb. durumlar için kullanırız.
Soruegitim.com – Münir Erten