Wilhelm Dilthey Kimdir

Wilhelm Dilthey Kimdir, Wilhelm Dilthey Hayatı Biyografi

Alman, filozof. Tinsel olayları deney biliminin temeli yapmaya çalışmış, insanın iç evreniyle ilgili yaşamına ye­ni ve tarihsel bir yorum getirmiştir.

19 Kasım 1833’de Biebrich’de doğdu, 1 Ekim 1911’de Seis’ta öldü. Orta öğrenimini Wiesbaden’de bitirdikten sonra Heidelberg Üniversitesinde tanrı bi­lim, Berlin Üniversitesinde tarih ve felsefe okudu. 1864’de doktor sanını kazandı, 1866’da Basel, ve Kiel, 1868’de Breslau üniversitelerinde görev aldı, 1871’de Berlin Üniversitesinde Lotze’den boşalan kürsüye atandı.

Dilthey’in felsefeye yaklaşımı, Darwin’in doğa ve gelişim anlayışından kaynaklanan, Haeckel ile Nietzsche’de pozitivist naturalist (doğalcı) görüşle açıklanan düşünce akımına karşı tepkiyle başladı.

Fichte, Herder, Hegel gibi Alman idealistlerinin yapıtlarım inceleyen, onların geliştirdikleri evren anlayışının etkisinde kalan, Kant’m bilgi kuramından ve varlık görüşünden etkilenen Dilthey için felsefe doyurucu değildi. Özellikle insan bu felsefenin ileri sürdüğü gibi doğa yasalarının egemenliği altında bulunan tek katlı bir varlık alanı olamazdı. İnsanda, doğa yasalarını aşan, doğal olayların dışında kalan, yalnız kendi koşullarına bağlanan bir varlık alanı vardır. Bu alan “tinseP’dir ve insanı “insan” yapan varlık katıdır. Oysa doğanın dışında ve doğal olandan öte bir varlık alanı tanımak istemeyen naturalist felsefe anlayışı tinsel ve düşünsel yaşama bir “yan- varlık” diye bakıyor, bütün düşünme gücünü doğa sorunları üzerinde yoğunlaştırıyordu. Bu akıma göre gerçek varlık doğadır, kaynağını doğada bulan yaşam ise varlık türlerinin bir bölümünde ortaya çıkan “doğal gelişim”in sonucudur. Tinsel yaşam ise bağımsız bir varlık alanı değil, doğal süreçtir.

  • Eserleri (başlıca): Einleitung in die Geistesıoissens- chaften, 1883, (“Tinsel Bilimlere Giriş”); Ideen über em Beschreibende und Zergleidernde Psychologie, 1894, (“Anlatımcı ve Ayrımlayıcı Bir Ruhbilim Üstüne Düşün­celer”); Jugendgeschichte Hegels, 1906, (“Hegel’in Genç­lik Dönemi Tarihi”); Der Aufbau der geschichtlichen Welt in den Geistesmissenschaften, 1910, (“Tinsel Bilimler içinde Evren Tarihinin Yapısı”); Die Typen der Weltans- chauung,9\, (“Dünya Görüşünün Tipleri”); Das Erleb­nis und die Dichtung, Lessing, Goethe, Novalis, Hölderlin, (“Yaşantı ve Şiir, Lessing, Goethe, Novalis, Hölderlin”).

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir