Ali Fuat Cebesoy Kimdir

Ali Fuat Cebesoy Kimdir,Ali Fuat Cebesoy Hayatı ve Biyografi

(1882-1968)

Türk asker ve siyaset adamı. Milli Mücadele’de Batı Cephesinin ilk komutanı ve Terakkiperver Cumhuri­yet Fırkasının kurucularındandır.

1882’de İstanbul’da doğdu, 10 Ocak 1968’de aynı yerde öldü. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) komutanlarından Mehmed Ali Paşanın toru­nu, TBMM hükümetinin ilk nafıa vekili (bayındırlık bakanı) İsmail Fazıl Paşa’nm oğludur. İlk ve orta­ öğrenimini Erzincan ve İstanbul’da tamamladıktan sonra Harbiye Mektebinde Mustafa Kemal’le aynı sınıflarda okudu. 1905’de kurmay yüzbaşı olarak orduya katıldı. Beyrut ve Selanik’te stajını tamamla­yarak 1907’de kolağası (ön yüzbaşı) oldu. Rumeli’de görev aldı. Bu arada meşrutiyeti yeniden kurmak için ordu içinde yapılan gizli çalışmalara katıldı. Bir süre Roma’da ateşemiliter olarak bulundu. Balkan Savaşı öncesinde (1911) Garp Ordusunda görev alarak Yakova ve İpek’teki ayaklanmaları bastırdı.

Balkan Savaşında (1912) kolordu kurmay başka­nı ve 23. Tümen komutan vekili olarak Yanya Savunması’m yönetti ve yaralandı. Bu savunmada gösterdiği yararlıklar nedeniyle kaymakam (yarbay) rütbesi aldı. I. Dünya Savaşı öncesi Şam’da 8. kolordu kurmay başkanıydı. Osmanı Devleti savaşa katılınca 25. ve 14. tümen komutanlıklarına getirildi. 1915’de miralaylığa (albay), 20. kolordu komutanı olarak Sina cephesinde İngilizler’in Tellü’ş-Şeria saldırısına karşı yönettiği savunma herakâtmdaki başarısı üzerine de 1917’de mirlivalığa (tuğgeneral) yükseldi. Mondros Mütarekesinden sonra Mustafa Kemal’in Yıldırım Orduları komutanlığına atanması üzerine bir süre 7. ordu komutanlığına vekalet etti.

Bir süre siyasetten uzak kalan Ali Fuad Paşa, 20 Haziran 1926’da İzmir Suikasti’ne karıştığı gerekçesiyle tutuklandı. İstiklal Mahkemesindeki yargılama sonunda suçsuz görülerek aklandı (15 Temmuz 1926). 10 Haziran 1933’de bağımsız Konya milletvekili olarak yeniden meclise döndü. 1950’ye değin bu görevi sürdürdü. 3 Nisan 1939’dan 8 Temmuz 1942’ye değin Ü. Refik Saydam hükümetinde, 9 Temmuz 1942’den 8 Mart 1943’e değin I. Şükrü Saraçoğlu hükümetinde nafıa vekili (bayındırlık baka­nı), 15 Mart 1943’ten 5 Ağustos 1946’ya değin de II. Şükrü Saraçoğlu hükümetinde münakalât vekili (ulaştırma bakanı) olarak görev aldı.

30 Ocak 1948’de Kâzım Karabekir’in ölümü üzerine meclis başkanı seçilen Ali Fuad Cebesoy, bu görevi 1 Kasım 1948’e değin sürdürdü. 1950-1954 döneminde Eskişehir, 1954-1960 arasında da bağımsız İstanbul milletvekilliği yapan Cebesoy, daha sonra siyasetten çekildi.

• Eserleri (başlıca): Büyük Harbde Osmanlı İmpara­torluğumun 1916-1917 Senelerindeki Vaziyeti, Birüssebi- Gazze Meydan Muharebesi ve 20.inci Kolordu, 1938; Milli Mücadele Hatıraları, 1953; Moskova Hatıraları, 1955; General Ali Fuad Cebesoy’un Siyasi Hatıraları, 2 cilt, 1957-1960; Sınıf Arkadaşım Atatürk, 1967.