André Lalande Kimdir
André Lalande Kimdir, André Lalande Hayatı Biyografi
Fransız, düşünür. Gelişimin türdeşliğe yöneldiğini ileri sürmüştür.
19 Temmuz 1867’de Dijon’da doğdu, Asnieres’ de öldü. 1885’de Ecole Normale Superieure’e girdi. 1899’da felsefe doktoru sanını alarak liselerde öğretmen, 1904’de Paris Üniversitesi’nde profesör oldu.
Usçu bir görüşü benimseyen Lalande usu, kurulmuş ve kurucu olmak üzere ikiye ayırır. İlki, belirli bir tarih döneminde konulmuş kuralların oluşturduğu, öteki ise, kural ve değerlerin yaratıcısı olan ustur. Us, toplumsal bir işlevdir. Her toplumda görülen bireysel yanılmalar, daha sonraki toplumca düzeltilir. Düzeltilmeden alman yanlışlar ise toplumda ortak sağduyunun evrimleşmesiyle ayıklanır.
Lalande’ın evrimleşmeden anladığı, H.Spencer’in görüşlerinden çok başkadır. Daha doktora tezinde, onun evrim kuramını eleştirmiştir. Ona göre, evrimleşme başkalaşmaya, türlüleşmeye değil türdeşliğe ya da çözünmeye yöneliktir. Usavurma ile türlü olguların birkaç yasaya bağlanması, uluslararası ilişkilerin gelişmesi, kast yapılarının çözünmesi, kadın-erkek eşitliğinin benimsenmesi, toplumların, türlü kurumlar açısından, “birliğe” doğru evrildiğinin kanıtıdır. Bu, doğada da süredurum yönelimi olarak kendini gösterir. Ancak, insandaki eğilim, Spencer’in evrim görüşünün tersine, bir yazgı değildir. İstencin, insanın bireysel değerlerini korumaya yönelik bir etkinliğidir. Tinden evrenselliğe olan temel yönelim, tümevarımın geçerliliğinin göstergesidir.
Lalande, evrensel bir felsefe dili kurma amacıyla, Vocabulaire technique et critique de la pbilosophie (“Teknik ve Eleştirel Felsefe Sözlüğü”) adlı bir çalışmaya girmiş, 1905’te Fransız Felsefe Derneği’n- de, ortak anlağın temellerini araştırmıştır.
- Eserleri (başlıca): L’idee de dissolution opposee a celle de l’evolution dans la methode des sciences physiques et morales, 1899, (“Ahlak ve Fizik Bilimleri Yönetiminde, Evrim Düşüncesine Karşı Çözünme Düşüncesi”); Theori- es de l’induction et de l’experimentation, 1929, (“Tümevarım ve Deney Kuramları”). Sözlük: Vocabulaire teehni- que et critique de la pbilosophie, 1926, (“Teknik ve Eleştirel Felsefe Sözlüğü”).