Aziz Mahmud Hüdayi Hayatı

Aziz Mahmud Hüdayi Kimdir, Aziz Mahmud Hüdayi Hayatı Biyografi

Osmanlı, mutasavvıf ve şair. Celveti Tarikatı’nı kurmuştur.

Koçhisar’da doğdu, 1 Ekim 1628’de İstanbul’da öldü. Doğum yılı ile yeri kaynaklarda tartışmalıdır. Gerçek adı Mahmud’dur. Aziz ismi kendisine saygı göstermek için sonradan verilmiş bir sıfattır, yapıda- rmda geçmez. Mahlası Hüdayi’dir. İlköğrenimini Sivrihisar’da gördükten sonra İstanbul’a gelip Ayasof- ya medresesine girdi. Bir yandan da Halveti şeyhle­rinden Nazırzade Ramazan Efendi’ye öğrenci oldu. 1571’de Nazırzade, Edirne Selimiye medresesine mü­derris atanınca, yardımcısı olarak birlikte gitti. Nazırzade’nin Mısır, Şam kadılıklan sırasında naibliğinde (kadılığında) bulundu. Mısır’da Şeyh Kerimeddin Halveti’ye bağlandı.

1573’de Bursa Eski Cami mahke­mesine naib, Ferhadiye medresesine de müderris atandı. Toplantdarma katıldığı Şeyh Üftade’ye mürid oldu. 1576’da “gam ve bela mesleği” kabul ettiği müderrislik ve naiblikten ayrddı. Uç yıl hizmet ettikten sonra Şeyh Üftade’den hilafet alarak Sivrihi­sar’a gitti. Altı ay sonra Bursa’ya döndü. Uftade’nin 25 Temmuz 1580’de ölümü üzerine İstanbul’a gelip Çamlıca’ya yerleşti. Fatih, Üsküdar, Mihrimah, Sultan ahmed camilerinin vaizliklerinde bulundu. Üskü­dar’da 1589’da Celvetilik’in merkezi olan ve içinde mescit, kütüphane, imarethane, türbe, çeşme ile hücreler bulunan bir tekke yaptırdı.

Hüdayi uzun yaşamı süresince sekiz padişah dönemi gördü. III.Murad’dan başlayarak padişahlarla yakın ilişkileri oldu. III.Murad’a Arapça, Türkçe mektuplar yazdı. Başarılı düş yorumları ile üne kavuşup saygınlığı arttı. Il.Osman’a hacca gitmemesi için öğüt verdi. IV.Murad’a tahta çıkarken Eyüb Sultan’da kılıç kuşattı. Kanuni’nin torunu Ayşe Sul- tan’la evlendi. Hüdayi ölünce tekkesindeki türbeye gömüldü.

• Eserleri (başlıca): KüUiyat-ı Hazret-i Hüdayi, (ö.s.), Mehmed Gülşen (yay.), 1922; Seyyid Aziz Mahmud Hüdayi Menakıbı-Hayatt-Eserleri, (ö.s.), K.Şenocak, 1970; Vakıât, (Selimağa Kütüphanesi, Hüdayi kitapları No. 250).