Bişriye Nedir

Bişriye ne demek, Bişriye nedir

Bişriye, Ebu Sehl Bişr bin el-Mu’temir’in (ö. 825) kurduğu Mutezile kolu. Birçok ba­kımdan Mutezile’nin ortak görüşlerini yan­sıtan Bişriye, bazı konularda farklı düşün­celer ileri sürmüştür. Bişr’e göre akıl, insa­nı Tanrı bilgisine ulaştıran yeterli bir reh­berdir.’ Tanrının biri zati, öbürü fiili sıfatla­rından kaynaklanan iki türlü iradesi vardır. Tanrı zati iradesiyle insanların, buyrukları­na boyun eğmesini ister. Tanrının fiili ira­desi de iki türlüdür. İrade fiili Tanrı’da ise, bu yaratmayı dile getirir; Tanrı’nın dışında bir şeyle ilgili ise, ahlaki emri ifade eder. Bu nedenle, Bişr’e göre, yaratma Tanrı’nm bir şeyi irade etmesidir. Tanrı’nm kudreti sonsuzdur. Tanrı insanlara verdiğinden da­ha çoğunu elinde tutar. Dolayısıyla Bişr, “Tanrı insanlar için en iyi olanı yapmıştır” diyenleri kâfir kabul eder. Çünkü bu ifade Tanrı’nın bütün kudretini kullandığı anla­mına gelir.

Bişr’e göre Tanrı, ödevlerini-yerine getir­meleri için insanlara, peygamberleri aracı­lığıyla yeterli bağışta bulunmuştur. Tan­rı’nm insanlar için yapabileceği her şeyi yapması gerekmez. Önlarm dini için en iyi olanı yaratması yeterlidir. Tanrı inananla­rın dostudur. Bu dostluğunu vahiy ve lü- tufla ortaya koymaktadır. Kâfirlerin ise düşmanıdır. Bişr kâfirlerin mümin olması­nın olanaksızlığı yolunda görüşler ileri sü­ren tek Mutezile düşünürüdür.

Bişriye Tanrı’nın günahları nasıl cezalan­dırdığı konusunda da ilginç görüşler ileri sürmüştür. Bişr’e göre insan tövbe ettikten sonra yeniden günah işlerse, önceki fiilin­den dolayı da cezalandırılır. Bu nedenle bir kâfir iman ettikten sonra günah işlerse, küfründen dolayı da cezalandırılır. Tanrı çocukları cezalandırabilir, bundan dolayı onlara zulmetmiş olmaz. Bir çocuğun dine karşı gelmesi küfür değil, yalandır.