Francesco Redi Kimdir
Francesco Redi Kimdir, Francesco Redi Hayatı Biyografi
İtalyan biyoloji bilgini, hekim ve şair. Böcek ve sinek kurtçuklarının kendiliğinden türemediğini kanıtlamaya yönelik deneyleriyle tanınır.
18 Şubat 1626’da Arezzo’da doğdu, 1 Mart 1697 ya da 1698’de Pisa’da öldü. Mediciler’in saray hekimliğini yapmış, Floransalı ürilü bir hekimin oğluydu. 1647’de Pisa Üniversitesi’nde felsefe ve tıp öğrenimini tamamladıktan sonra, babası gibi Mediciler’in sarayına girip, Toscana büyükdükalarından II. Ferdinando ile III. Co- simo’nun başhekimliğini yaptı. Çağında yalnız bilim adamı olarak değil, çok yönlü bir edebiyatçı, şair ve dilbilimci olarak da tanınmıştı. Biyoloji alanındaki çalışmalarıyla, üyesi olduğu Accademia del Cimento’ya ün kazandırdığı gibi, büyük bir ustalıkla kullandığı anad’lindeki derin bilgisi, özellikle az bilinen ya da unutulmuş eski sözcük ve deyimleri de kapsayan zengin sözcük dağarcığıyla da Accademia della Crusca’nın sözlüğünün yeni baskısının hazırlanmasına büyük katkıda bulundu, Roman dillerinde lehçeleri inceleyen ilk dil bilimcilerden biri oldu.
Kusursuz bir üslup ve arı bir dille yazılmış bilimsel çalışmaları ile pratisyen hekimlik gözlemlerini içeren Consulti adlı yapıtı da edebiyat açısından büyük değer taşıyan Redi’nin şiirleri, Petrarca’nın ve stitnovo’mm etkileriyle yüklü aşk sonelerinden, uyak, ritim ve ölçünün ustaca kullandığı neşeli şiirlerden ve odlardan oluşur. En ünlü şiiri, yazımından yirmi yıl sonra, 1685’de yayımladığı, dithyrambos türündeki Bacco in Toscana’dır (“Bacchus Toscana’da”).
Titiz bir gözlemci ve usta bir deneyci olan Redi, özellikle böcekler (entomoloji), zehirli maddeler (toksikoloji), asalaklar (parazitoloji) ve asalak kurtlar (helmintoloji) alanındaki öncü çalışmalarıyla tanınır. 1664’de, ydan zehirinin yutulduğu zaman etkisiz olduğunu, ancak dokunun içine girip kan dolaşımına karıştığı zaman zehirli olabileceğini açıklamış, 1684’de, çeşitli hayvanlarda bulunan iç ve dış asalakların ayrıntılı bir listesini vererek, asalak kurtların yaşam çevrimini tanımlamıştır. Gene de, adını bilim tarihine yazdıran en önemli çalışması, bazı canlıların kendiliğinden türediği yolundaki yanlış inancı çürütmek amacıyla 1668’de yaptığı deneylerdir. Özellikle böcek, sinek, kurt gibi küçük canlıların, maddenin bozulup çürümesi sonucunda kendiliğinden ortaya çıktığı görüşü, Aristoteles’ten beri sürüp giden bir yanılgıydı.
- Eserleri(başlıca): Osservazioni itıtorno aile vipere, 1664, (“Engerek Yılanlarına İlişkin Gözlemler”); Esperi- enze intorno alla generazione degli insetti, 1668, (“Böceklerin Türemesine İlişkin Deneyler”); Osservazioni intorno agli animali viventi che si trovana negli animali viventi, 1684, (“Canlılarda Yaşayan Başka Canlılar Üzerine Gözlemler”); Bacco in Toscana, 1685, (“Bacchus Toscana’da”).