Francis Hutcheson Kimdir
Francis Hutcheson Kimdir, Francis Hutcheson Hayatı Biyografi
İskoç, filozof. Yararcılık’ın temelini atanlar arasmda yer almıştır.
8 Ağustos 1694’de Kuzey İrlanda, County Down’daki Drumalig’de doğdu, 1747’de Dublin’de öldü. Babası bir din adamıydı. 1711’de Glasgow Üniversitesi’ne girerek tanrıbilim okudu. 1717’de bu bölümü bitirdikten sonra, 1719’da “Master” derecesi aldı. Dublin’e Presbiteryenler için bir akademi açarak on yd başında kaldı. 1730’da Glasgow Üniversitesi’nde ahlak profesörlüğüne getirildi. Ölümüne değin bu görevi sürdürdü.
Hutcheson düşüncesini ahlak ve estetik konulan üzerinde yoğunlaştırmıştır. Locke ve Shaftesbury’den büyük ölçüde etkilenmiş bu filozoflardan ilkinin deneyciliğini benimsemiş, ikincisinin de “ahlak duygusu” (moral sense) kavramını alarak geliştirmiştir, ingiliz Deneyciliği’nde davranışları doğru ve yanlış olarak değerlendirmeyi deneye, insanın varlığını koruma güdüsüne ve muduluk isteğine bağlama eğilimi ağır basar. Hobbes ve Locke, insan doğasını temelde bencil ve ahlakı da ussal bir çıkar arayışı olarak değerlendirirken, Cudworth ve Clarke gibi ingiliz Usçulan buna karşı çıkmışlardır. Onlara göre ahlaksal değerlendirmeler, nesnelerin değişebüir ve değişmez uygunluklarının doğuştan bilgisini kullanan usça yapılır. Locke’u izleyen ahlakçılara göre ise ahlak bügisi doğru ile yanlışın doğuştan bilgisiyle değil, özel bir ahlak duygusu ya da güdüsüyle temellenir. Ancak Locke gibi düşünenler, bu duygu ya da güdünün doğal bir yeti olduğuna inanırlar. Bunlar arasındaki Shaftesbury, insanın beş duyusu gibi, bir de ahlak duyusu taşıdığını öne süren ilk düşünürdür.
- Eserleri (başlıca): lnquiry into the Orijinal of Our Ideas of Beauty and Virtue, 1725, (“Güzellik ve Erdem Düşünümüzün Kökeni Üzerine Araştırma”); System of Moral Philosophy, (ö.s.), 1755, (“Ahlak Felsefesi Dizgesi”).