Hartum Kuşatması
Hartum Kuşatması Hakkında Bilgi
Hartum Kuşatması, İngiliz general Charles George Gordon’un komutasındaki bir Mısır birliğinin koruduğu Sudan’ın başkenti Hartum’un, Muhammed Ahmed el-Mehdi’ye bağlı güçlerce kuşatılması (13 Mart 1884-26 Ocak 1885). Kentin düşmesi ve Gordon’la birlikte bütün garnizonun kılıçtan geçirilmesi İngiliz kamuoyunun tepkisine yol açmış, Lord Salisbury başkanlığındaki hükümetin gerekli yardımı göndermemekle suçlanmasına neden olmuştur.
İngiltere, Mısır hıdivi İsmail Paşa’yı destekleyen başlıca Avrupa ülkesiydi, ama özellikle 1881’de Mehdi’nin başlattığı ayaklanmadan sonra, Mısır yönetimi altındaki Sudan’ın içişlerine karışmama politikasını benimsedi. 1884 başlarında Mehdi’nin bir dizi zafer kazanması üzerine ise Mısır hıdivinin General Gordon’u Sudan askeri valiliğine atamasını isteksiz de olsa kabul etti. 18 Şubat 1884’te Hartum’a ulaşan Gordon, Mehdi’nin kenti kuşatmasından önce kadın, çocuk, hasta ve yaralı 2 bin kişiyi kentten çıkartmayı başardı. Kuşatma 13 Mart’ta başladı. İngiliz hükümeti daha kuşatmanın başında Gordon’un bütün yardım isteklerini geri çevirdi. Gordon da kenti boşaltmayı ya da geri çekilmeyi kesinlikle reddetti. Sonunda hükümet, Kraliçe Victoria’nın uyarıları ve İngiliz kamuoyunun baskısı karşısında General Garnet Joseph Wolseley komutasındaki bir destek birliğini Gordon’a yardım için Hartum’a yollamaya karar verdi (Ağustos 1884). Ekim 1884’te Vadi Halfa’ dan yola çıkan bu birliğin kazandığı iki büyük zafer karşısında Mehdi kuşatmayı kaldırmayı düşündü. Ama İngilizlerin Hartum’a ulaşması gecikince, son bir saldırıya geçti ve Nil’in sularının alçalmasından yararlanarak kente girmeyi başardı. Ardından, Gordon’la birlikte bütün garnizonu kılıçtan geçirdi. Irmak gambotlanyla gelen Lord Charles Beresford komutasındaki ilk destek birlikleri kentin düşmesinden iki gün sonra, 28 Ocak’ta Hartum’a ulaştılarsa da, Mehdi’yle yaptıkları kısa bir çarpışmadan sonra geri çekilmek zorunda kaldılar. Mehdi ise çok geçmeden Hartum’u terk etti ve Omdurman’ı merkez edindi.