Hümayun Hayatı

Hümayun Kimdir, Hümayun Hayatı Biyografi

Hint-Türk hükümdarı. İç çekişmeler nedeniyle dağdan imparatorluğu ye­niden kurmuştur.

6 Mart 1508’de Kabil’de (bugün Afganistan’da) doğdu, 28 Ocak 1556’da Dehli’de (Delhi) öldü. Hint-Türk İmparatorluğu’nun kurucusu Babür’ün büyük oğludur. İyi bir eğitim gördü. Genç yaşta orduda görevlendirildi.

26 Şubat 1526’da, Babür’ün Hindistan seferi sırasında Hisar-Firûze’yi aldı. Ludi hanedanının so­nunu belirleyen, 21 Mayıs 1526’daki Panipat Savaşı’n- da bulundu. İbrahim Ludi’nin ölümünden sonra Agra’yı alan Türkistanlı birliklere komuta etti. Hin- dular’ın ayaklanma merkezleri olan Cacmavu, Cavnpur ve Gazipur kentlerinde düzeni sağladı.

Hümâyun, Babür’ün 26 Aralık 1530’da ölümün­den dört gün sonra tahta çıktı. Bu sırada iktidarın Babür’ün oğulları arasında dağılmasından ve ülkenin içinde bulunduğu genel karışıklık ortamından yarar­lanan ve eski Ludi hanedanını canlandırmak isteyen Mahmud Ludi, Cavnpur’u işgal ettiyse de Hümâyun’a yenildi.Ancak bu Afganlılar’ın Şir Han etrafında toplanmasını önleyemedi. Hümâyun, Şir Han ile barış yaptı ve Doğu’daki Afgan egemenliği tanındı.

1535’de Gucerat’ı ele geçiren Hümâyun, burasının yönetimini kardeşi Askari’ye bıraktı. Askari, bağım­sızlığını ilan ettiyse de, eski Gucerat sultanı Bahadur Şah, yönetimi yeniden ele geçirmeyi başardı. 1537’de Bahadur Şah’ın Portekizliler’ce öldürülmesinden ya­rarlanmak isteyen Hümâyun, Şir Han’ın Bengal’e girmesi üzerine ona savaş açtı. Hümâyun, Şir Han ile uğraşırken, Hindal Mirza adlı kardeşi, Delhi’yi kuşa­tarak kendini padişah ilan etti. Kabil’den gelen Kâmrân Mirza adlı kardeşi ise Hindal Mirza ile çarpışmaya başladı. Geri dönmeye karar veren Hü­mâyun, 27 Haziran 1539’da Cavnşa’da, Şir Han’a yenildi ve Agra’ya sığındı. Kardeşleri ile bir araya gelen Hümâyun, Şir Han’ın yenilebileceği görüşün­deydi. Bunu kabul etmeyen Kâmrân Mirza, Pencab’a çekildi. Hümâyun, 17 Mayıs 1540’ta Kaneviç’te Afganlılar’a bir kez daha yenildi. Agra ve Delhi Afganhlar’m eline geçti. Kardeşleri arasında bir anlaş­ma sağlayamayan Hümâyun, Türkistan’a giden yolla­rın da kesilmesi üzerine İran’a sığındı.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir