Jérôme Lalande Hayatı
Jérôme Lalande Kimdir, Jérôme Lalande Hayatı Biyografi
Fransız astronomi bilgini. Ay’ın ıraklık açısının ölçümüne ve Halley kuyruklu yıldızının yörüngesinin hesaplanmasına katkıda bulunmuştur.
Joseph-Jeröme Lefrançais de Lalande 11 Temmuz 1732’de Lyon yakınlarındaki Bourgen- Bresse’de doğdu, 4 Nisan 1807’de Paris’te öldü. Orta öğrenimini Lyon’da tamamladıktan sonra Paris’ te hukuk öğrenimine başladıysa da bir süre sonra ilgisini astronomi ve matematik alanlarında yoğunlaştırmayı, astronom Joseph-Nicolas Delisle’in College Royal’daki derslerini izlemeyi ve araştırmalarına yardım etmeyi seçti. 1751’de Le Monnier (1715-1753) tarafından gönderildiği Berlin’de yaptığı ve Ay’ın ıraklık açısının hesaplanmasını sağlayan gözlemlerdeki başarısı üzerine 1753’de Prusya Bilimler Akademisine kabul edildi. 1762’de Paris’teki College RoyaP de astronomi profesörlüğüne, 1795’de de Paris Gözlem evinin yöneticiliğine getirildi. Ölümüne dek sürdürdüğü bu görevleri sırasında yıldızlar -kuramının geliştirilmesi konusunda çalışan, 1761 ve 1769’da Venüs geçişlerinden yararlanarak Güneş’in ıraklık açısını hesaplayan, 47 bin yıldızlık bir katalog ve birçok astronomi cetveli hazırlayan Lalande yayımladığı ders kitaplarıyla astronominin herkesçe anlaşılabilir bir bilim dalı durumuna gelmesi için uğraş vermiş ve Diderot’nun Encyclopedie’sirim astronomi bölümlerinin yazarlığını yapmıştır.
Ay’ın ıraklık açısını hesaplamakta yararlanılacak ölçümlerin bir bölümünü gerçekleştirmek amacıyla Ümit Burnu’na giden astronom Lacaille ile eşzamanlı olarak aynı meridyen üzerinde bulunan Berlin’de gözlemler yapan Lalande, gözlemlerin değerlendirilmesi aşamasında önemli bir tartışma başlattı. Ay’ın ıraklık açısının hesaplanmasında Yer’in kutuplardaki basıklığının gerektirdiği düzeltmeler konusunda, başta Le Monnier olmak üzere çeşitli bilim adamlarıyla giriştiği bu tartışma Paris Akademisi’nce Lalande’ın haklılığının kabul edilmesiyle sonuçlandı.
- Eserleri (başlıca): Traite d’astronomie, 1764, (“Astronomi Üzerine İnceleme”); Histoire celeste française, 1801, (“Fransız Gök Tarihi”); Bibliograpbie astronomi- que, 1803, (“Astronomi Bibliyografyası”).