Süleyman Demirel Kimdir

Süleyman Demirel Kimdir, Süleyman Demirel Hayatı Biyografi

Türk siyaset adamı. 1964-1980 arasın­da Adalet Partisi genel başkanlığı, 1965-1971, 1975-1977 ve 1979-1980 arasında başbakanlık yapmıştır.

İsparta’nın Islamköy bucağında doğdu. 1949’da İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nü bitirdi. Ertesi yıl Elektrik İşleri Etüd İdaresi’nde çalışmaya başladı. Sulama ve elektrik konularında araştırma yapmak üzere bir yıllığına ABD’ye gönderildi. Dönüşte çeşitli görevlerde bu­lunduktan sonra Devlet Su İşleri Barajlar Dairesi başkanı oldu. Bir süre sonra Eisenhower bursuyla yeniden ABD’ye gitti. 1955’te yurda dönüşünde Devlet Su İşleri genel müdürlüğüne getirildi. 27 Mayıs 1960’tan sonra bir süre serbest mühendislik ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı.

1962’de siyasete atılarak Adalet Partisi’ne girdi. Aynı yıl yapılan partinin ilk kongresinde genel idare kuruluna seçildi. İnönü başkanlığındaki koalisyon hükümeti içindeki AP’lilerin zorlamasıyla Yassıda mahkûmları için kısmi af çıkarılması ve 22 Mart 1963’te eski cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın sağlık nedenleriyle salıverilmesi üzerine meydana gelen gös­teriler sırasında AP genel merkezinin de saldırıya uğramasının ardından aktif siyaseti bıraktı.

Haziran 1964’te AP genel başkanı Ragıp Gümüş- pala’nın ölümü üzerine başlayan parti içi bunalım sırasında yeniden siyasete döndü. Kasım 1964’teki II.Kongre’de başkan adayı olarak Saadettin Bilgiç’in karşısına çıktı. Bilgiç’in 552 oyuna karşılık 1072 oy alarak AP genel başkanlığına seçildi.

1965’te İnönü başkanlığındaki koalisyon hükü­metinin düşmesinde etkin rol oynadı. Bütçesi onay­lanmayan İnönü hükümeti istifa etmek zorunda kaldı. Demirel, Şubat 1965’te Suat Hayri Ürgüplü başkanlı­ğında AP,YTP,CKMP ve MP’den oluşan koalisyon hükümetine meclis dışından başbakan yardımcısı ve devlet bakanı oldu.

10 Ekim 1965 seçimlerinde İsparta’dan milletve­kili seçilen Demirel, partisinin çoğunluğu kazanması üzerine hükümeti kurmakla görevlendirildi. 27 Ekim 1965’te, 27 Mayıs sonrasının ilk koalisyonsuz hükü­metini kurarak Türkiye Cumhuriyeti’nin on üçüncü başbakanı oldu.

12 Ekim 1969 seçimlerinde de meclisteki çoğun­luğunu koruyan AP içinde giderek artan huzursuz­luklar 1970 bütçe görüşmeleri sırasında patlamaya dönüştü. Gerek eski Demokrat Partililer’e siyasi haklarının geri verilmesi gerek iktisadi ve siyasal konularda Demirel’in davranışlarına karşı çıkan Fer- ruh Bozbeyli, Saadettin Bilgiç, Faruk Sükan ve Mehmet Turgut’un başı çektiği bir grup milletvekili bütçeye karşı oy verip Demirel’i istifaya zorladılar.

Mart 1970’te yeni bir hükümet kurarak güveno­yu alan Demirel, aynı yıl yapılan V.Kongre’de karşıtlarının sert eleştirilerine karşın yeniden genel başkan seçilerek parti içindeki gücünü bir kez daha kanıtladı. Bu arada AP içinde Demirel’e karşı olup da disiplin kurulunun kararıyla ya da kendi istekleriyle partiden ayrılan 41’ler Demokratik Parti’yi kurdular. 12 Mart 1971’de ordunun verdiği muhtıra üzerine Demirel başkanlığındaki AP hükümeti istifa etti. Ancak muhtıra sonrası kurulan hükümetleri destekle­yerek güvenoyu almalarını sağladı. Ayrıca bu hükü­metlerde AP’li bakanlar da görev aldı.

Kurulduğundan beri mecliste çoğunluğu elinde tutan AP, 14 Ekim 1973 seçimlerinden CHP’nin ardından ikinci parti olarak çıktı. Ancak CHP’nin de çoğunluğu sağlayamadığı bu seçim sonrasında Türki­ye’de yeniden koalisyonlar dönemi başladı. Ekim 1974’te bozulan CHP-MSP koalisyonunun ve güve­noyu alamayan Sadi Irmak hükümetinin ardından Mart 1975’te AP-MSP-MHP-CGP’nin oluşturduğu Milliyetçi Cephe hükümetinin başbakanı oldu. Hazi­ran 1977 seçimleri sonrası kurulan Ecevit hükümeti güvenoyu alamayınca, Ağustos 1977’de MSP ve MHP’nin katılımıyla II.MC hükümetini kurdu. Aynı yılın aralık ayında CHP’nin verdiği bir gensoru önergesi sonucu hükümet düştü.

Ekim 1979 ara seçimlerinden sonra Ecevit’in istifa etmesiyle Kasım 1979’da MSP ve MHP’nin dışarıdan desteklediği bir azınlık hükümeti kuran Demirel, 12 Eylül 1980’deki askeri müdahaleye değin başbakanlık görevini sürdürdü. 1982 Anayasasıyla öbür bazı siyaset adamları gibi ona da 10 yıl süreyle siyaset yapma yasağı konuldu. Ancak Mayıs 1983’te siyasi partilerin kurulmasına izin verildiği dönemde kendisine konulan yasağı çiğnediği gerekçesiyle bir süre Çanakkale’de gözetim altında tutuldu.