Paragrafta Anlatım Özellikleri

Paragrafta Anlatım Nasıl Olmalıdır – Özellikleri Hakkında Bilgi

ANLATIM VE ÖZELLİKLERİ ANLATIMA HAZIRLIK

♦ Bir anlatıma başlamadan önce ilk olarak “yazılacak konu” sonra da “yazının amacı” belirlenmelidir.
Ardından, konuyu yazmak için “bilgi toplamak” gerekir. Bilgi toplamak için ise okuma, inceleme, araştırma, alıntı yapma, özet çıkarma gibi çalışmalar yapmak gerekir. Anlatıma hazırlık aşamasında kitap, dergi, gazete, ansiklopedi, internet gibi bilgi kaynaklarından yararlanılmalıdır.

♦ Bilgi kaynaklarından toplanan bilgiler kısa notlar hâline getirilmelidir.

♦ Anlatımda kaynaklardan yararlanmak anlatımın “doğru” olmasında etkilidir.

♦ Anlatımda yazar; deneyimlerinden ve gözlemlerinden de yararlanır; gözlemler, betimlemelerin en önemli kaynağıdır.

ANLATIMDA TEMA – KONU ve SINIRLANDIRMA

♦ Her anlatımın bir teması, konusu vardır. Tema, geneldir, soyuttur; örneğin “sevgi, ayrılık, dostluk” birer temadır. Konu ise temanın sınırlandırılmış, somutlaştırılmış hâlidir; temalar zaman, mekân, kişi ve bağlam çerçevesinde sınırlandırılıp B somut hâle getirilir. Örneğin “sevginin insana kazandırdıkları, ayrılığın öğrettiği tecrübeler, dostluğun arkadaşlıktan farkı” birer konudur.

♦ Aynı tema şiir veya düz yazı olarak farklı konularla, farklı dil ve anlatım özellikleriyle anlatılabilir.

♦ Anlatıcı kendi amacına uygun olarak temayı sınırlandırır.

♦ Bir metnin başlığı temayı sınırlandıran ve somutlaştıran bir göstergedir. Örneğin bir metindeki “Modern Romanda Yalnızlık” başlığı “yalnızlık” temasını sınırlandırır.

ANLATIMIN ve ANLATICININ AMACI

♦ Bütün anlatımlarda, anlatıcıyla dinleyici/okuyucu arasında bir ilişki vardır ve anlatımın temel amacı bu ilişkidir.

♦ Bütün iletişimlerde olduğu gibi anlatım; gönderici, alıcı, kanal, ileti ve şifre gibi iletişim öğelerinin işlevlerine göre değişir.

♦ Anlatıcının üslubu amaca ve alıcıya göre değişir; çünkü anlatıcı kendisini dinleyene/okuyana iletisini en uygun bir üslupla ulaştırmayı amaçlar.

ANLATIMDA ANLATICININ TAVRI

Anlatıcı, anlattığı konuya, kendi yargılarına, gözlemlerine, deneyimlerine ve alıcıya göre nesnel veya öznel, somut veya soyut, doğrudan veya dolaylı anlatımlara başvurarak tavrını belirler.