Cemal Reşit Rey Kimdir
Cemal Reşit Rey Kimdir, Cemal Reşit Rey Hayatı Biyografi
Türk, besteci. Türk Beşleri adıyla anılan grubun üyelerinden biridir.
25 Eylül 1904’te Kudüs’te doğdu. O sırada Kudüs mutasarrıfı olan babası Ahmed Reşit Bey (1870-1956), aynı zamanda Edebiyat-ı Cedide akımının yazarlarındandı.
1913’de dahiliye nazırıyken Babıali Baskını’ndan sonra ülke dışında yaşamak zorunda kalıp, ailesiyle Paris’e yerleşti. Cemal Reşit Rey, Paris Konservatuvarı’nda Margu- erite Long’dan (1874-1966) piyano dersi almaya başladı. Ancak ertesi yıl I.Dünya Savaşı çıkınca, ailece İsviçre’ye gittiler. Cemal Reşit Rey bu kez Cenevre Konservatuvarı’na girdi. 1919’da Paris’e dönerek, başta G.Fa- ure olmak üzere ünlü eğitmenlerden kompozisyon, müzik estetiği ve şeflik dersleri aldı. 1923’de on dokuz yaşındayken İstanbul’da kurulmakta olan Darülelhan’m (sonra Belediye Konservatuvarı) kompozisyon ve piyano öğretmenliğine getirildi. 1926’da Uluslararası Besteciler Birliği’ne seçildi. 1943’de İstanbul’da ilk yaylı çalgılar orkestrasını kurdu. 1945’de İstanbul Şehir Orkestrası’na dönüşen bu topluluğu,İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası adını aldığı 1970’de değin yönetti. 1946’da İstanbul Filarmoni Derneği’nin kurulmasına önayak oldu. Bu arada, 1938-1940 arasında Ankara Radyosu’nun müzik yayınları yöneticiliğini, 1949’da bir yıl kadar İstanbul Radyosu’nun müzik danışmanlığını yaptı, çeşitli programlar hazırladı. 1949’dan sonra yurt dışında birçok orkestrayı konuk şef olarak yönetti. 1985’de Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı “sanatçı profesörlüğüne atandı.
Cemal Reşit Rey, Türk Beşleri adıyla anılan bestecilerden biridir. Cumhuriyet döneminde başlatılan, Batı müziğinin yaygınlaştırılması ve kurumlaştırılması çalışmalarına katkıda bulunanların başında gelir. Yapıtlarında genellikle Fransız İzlenimciliği’nin (Empresyonizm) etkisi görülür. 1923’ten sonra Türk halk müziğini Batı müziği formları içinde ele almış, 1930’lardan başlayarak aynı anlayışla tasavvuf ve Divan müziğine yönelmiştir. Bestelerinde melodiyi ön planda tutmuş, yeni akımların etkisinde kalmamaya çalışmıştır. 1930’da, özellikle İstanbul’da büyük ilgi gören operetlerin ilk bestecisi odur. Bunların metinlerini de ağabeysi Ekrem Reşit Rey (1900-1959) yazmıştır.
• Eserleri (başlıca): Senfonik Şiir: Karagöz, 1930; Çağrılış, 1950; Fatih, 1953. Opera: Sultan Cem, 1923; Zeybek, 1926; Çelebi, 1943. Müzikli Oyun: Üç Saat, 1932; Lüküs Hayat, 1933; Deli-Dolu, 1934; Hava-Civa, 1937. Çeşitli: 12 Chants d’Anatolie, 1925, (12 Anadolu Türküsü); lnstantanes, 1931; Senfoni, 1941; Piyano Konçertosu, 1946; Colloque instrumen- tal, 1957, (Çalgıların Söyleşisi); Eski Bir İstanbul Türküsü Üzerine Çeşitlemeler, 1961;İkinci Senfoni, 1963.